Impact maken als woningcorporatie
De maatschappelijke context waarin woningcorporaties opereren is in beweging en er wordt steeds méér verwacht dan alleen bouwen en beheren. De druk op de woningmarkt neemt toe, kwetsbare groepen worden harder geraakt door sociaaleconomische ongelijkheid en van (semi)publieke organisaties wordt steeds nadrukkelijker verwacht dat zij bijdragen aan brede welvaart en maatschappelijke samenhang. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat de rol van woningcorporaties verandert.
Naast woningbouw en –beheer, wordt nu ook een actieve bijdrage verwacht aan een duurzame, inclusieve en veerkrachtige samenleving. Strategische thema's als leefbaarheid, verduurzaming en sterke gemeenschappen vragen om concrete doelstellingen, een effectieve aanpak en partnerschappen die schaalbaar zijn. Maar hoe geef je daar richting aan? Hoe maak je impact? Door impactgericht te werken.
Wat is impactgericht werken?
Impactgericht werken betekent sturen op maatschappelijke verandering. Je brengt scherp in kaart wat je wilt bereiken, voor wie en waarom. En je maakt keuzes die daar écht aan bijdragen. Zo geef je richting aan strategie én uitvoering. En laat je zien wat jouw inspanningen opleveren. Hierbij staat gericht samenwerken met bewoners, gemeenten en maatschappelijke partners voorop.
Impactgericht werken als strategische doelstelling van woningcorporaties
De complexe maatschappelijke thema’s vragen om een bredere strategische benadering én een andere manier van sturen. Impactgericht werken wordt daarbij steeds vaker het uitgangspunt.
Bij veel corporaties roept de nieuwe positie waarin zij zich bevinden vragen op, zoals:
- Hoe geven we richting aan deze verbrede maatschappelijke opdracht? En hoe wordt dit onderdeel van strategie en executie?
- Wat zijn kosteneffectieve aanpakken voor bijvoorbeeld verduurzaming of het bouwen aan sterke gemeenschappen? Wat werkt (niet)?
- Hoe betrekken we interne en externe stakeholders op een zinvolle manier?
- Hoe organiseren we leren en sturen op maatschappelijke verandering in de dagelijkse werkpraktijk?
Impactgericht werken biedt woningcorporaties een kompas om maatschappelijke meerwaarde systematisch mee te nemen in beleid en uitvoering. Het helpt om scherper te formuleren wat je als organisatie wilt bereiken, voor wie en waarom, om vervolgens keuzes te maken die doelgericht en effectief zijn.
In 3 stappen naar impact
1. Impact QuickScan
Je wilt weten waar je nu staat. En waar je het verschil kunt maken. Het starten met een QuickScan is daarbij een handige start. Die laat zien waar de grootste winst te behalen valt voor het sturen op maximale impact. Dit bepaalt het vertrekpunt: Wil je aan de voorkant beginnen, met het uitdenken van een impactstrategie? Of juist aan de achterkant, met het meetbaar maken en rapporteren op impactresultaten?
Participatief werken: betrek bewoners vanaf het begin
Om echt het verschil te maken, is het belangrijk om relevante stakeholders, zoals bewoners en burgerinitiatieven, vanaf het begin te betrekken bij meer impactgericht werken. Gedrag, eigenaarschap en betrokkenheid bepalen namelijk het succes. Betrek ze daarom vanaf het begin: bij het ontwerp, de uitvoering én evaluatie. Zo vergroot je draagvlak en effectiviteit.
2. Impactstrategie
Je wilt richting geven aan thema’s als klimaat, energiearmoede of leefbaarheid. Dan is het handig om een context- en systeemanalyse te doen. En met het opstellen van een Theory of Change: een impactroutekaart die laat zien hoe verandering tot stand komt. Zo kan je via een participatief proces werken aan een veranderstrategie. Je werkt van einddoel naar activiteiten. Je maakt aannames expliciet en bepaalt impactcriteria. Zo maak je keuzes die bijdragen aan jouw missie.
Strategie & Innovatie. Waar nog weinig bekend is over effectieve aanpakken en oplossingen voor verandering, helpen we innovatief denken te stimuleren. Bijvoorbeeld via onze Impact Generator, een programma vanaf 6 weken waarbij we toewerken naar nieuwe ideeën en oplossingen met impact.
Wat is een Theory of Change?
De logica van verandering wordt uitgewerkt in samenhangende stappen, aannames worden gedeeld en stakeholders betrokken. Je werkt toe naar een impact routekaart: hoe komt echte verandering tot stand?
In co-creatie met huurders, gemeente, maatschappelijke organisaties en medewerkers worden logische veranderketens uitgewerkt. Een voorbeeld van een veranderketen, redenerend vanuit het uiteindelijke doel naar benodigde activiteiten:
- Impactclaim: Duurzame wijken waar bewoners prettig en gezond kunnen wonen en actief bijdragen aan hun leefomgeving.
- Effecten: Lagere energielasten, meer ontmoetingen tussen buurtbewoners, groter gevoel van veiligheid en eigenaarschap.
- Output: Aantal verduurzaamde woningen, aantal bewonersbijeenkomsten, aantal buurtprojecten.
- Activiteiten: Investeren in isolatie, ondersteunen van buurtinitiatieven, verbeteren van openbare ruimten.
In dit proces worden ook belangrijke aannames en randvoorwaarden besproken, zoals bewonersbetrokkenheid, beschikbare middelen, samenwerking met partners en de sociale dynamiek in de wijk.
Wanneer je de Theory of Change of impact routekaart hebt gevalideerd, bepalen we je belangrijkste impactdoelen om op te sturen. Bijvoorbeeld:
- De energieprestatie van woningen is verbeterd in de helft van de wijken waar we actief zijn, ten opzichte van vorig jaar;
- Er zijn vijf voorbeelden van effectieve bewonersinitiatieven die werken aan thema's als klimaatadaptatie en buurtverbinding, einde jaar;
- Bewonersbetrokkenheid en zeggenschap is in alle buurten vergroot, ten opzichte van vorig jaar.
3. Meten = weten = sturen
Wanneer de strategie en impactdoelen staan, wil je hierop kunnen sturen. Er ontstaat behoefte aan inzicht: wat leveren onze inspanningen concreet op, gekeken naar onze doelen en gewenste veranderingen? Door het inrichten van meten en monitoren op impactdata, wordt zichtbaar wat werkt, waar je kunt bijsturen en hoe je kunt verantwoorden naar stakeholders over jouw impact.
We ontwikkelen een passend meetontwerp, praktische meettools en ondersteunen bij dataverzameling, analyse en samen leren en sturen op resultaten. Daarbij kijken we vooral naar informatie die al beschikbaar is, of makkelijk op te halen. En naar passende vormen van impactmeten bij de belangrijkste doelgroep: bewoners. Geen ingewikkelde en lange vragenlijsten dus, maar creatieve en interactieve vormen van informatie ophalen.
Groeien in impact
Impactgericht werken is een leerproces. Met elke meetronde krijg je scherper zicht op wat werkt. Je past je strategie aan, betrekt nieuwe partners en maakt betere keuzes. Impactgericht werken wordt zo verankerd in de organisatiecultuur. Samen leren en sturen op verandering krijgt een vaste plek in de dagelijkse werkpraktijk. Met aandacht voor successen en een lerende cultuur, met ruimte voor experimenteren en delen van briljante fouten en geleerde lessen. En opschalen van wat werkt, samen met relevante partners. Door dagelijks bezig te zijn met sturen op verandering, volgt de impactrapportage naar stakeholders als vanzelf; met verantwoording over behaalde resultaten en delen van kennis over effectieve aanpakken.
Wil je aan de slag met impactgericht werken?
SeederDeBoer helpt woningcorporaties om impactgericht werken vorm te geven. Van het uitwerken van een strategie met meer impactvolle keuzes, tot het inrichten van impactmeten, leren en sturen op impactdata en rapporteren richting stakeholders over behaalde resultaten. De Theory of Change is een belangrijke tool die we daarbij inzetten. Deze maakt expliciet hoe verandering tot stand komt; en belangrijke aannames om te toetsen. Het helpt voor meer focus, scherpere keuzes en het delen van je impactverhaal met medewerkers en belangrijke stakeholders. Stakeholderbetrokkenheid, zoals actieve bewonersparticipatie, is daarbij altijd een belangrijke randvoorwaarde.
Door onze jarenlange ervaring met opdrachten voor woningcorporaties, gecombineerd met onze vakkennis op impactgericht werken, helpen we je gericht toe naar een impactstrategie en werkwijze voor impactgericht werken die past bij jouw organisatie en mensen.
Verder praten? Neem contact op
Pim van der Lienden
Verder lezen
