Terugblik Community Challenge: kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt

Appeltje eitje  
Om maar met de deur in huis te vallen. Werkgevers en jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt vinden elkaar nog niet genoeg. Echt niet. Toch zou je denken dat dit met zo’n krappe arbeidsmarkt appeltje eitje is. Dat is niet zo en dat heeft ook te maken met de aannames die we als mens hebben bij maatschappelijke problemen. Namelijk dat het snel en makkelijk op te lossen is; dat is helaas een illusie.   

Begrip van de jongeren  
Om dit bespreekbaar te maken zijn we daarom de dag gestart met een open dialoog. Ondanks dat er veel vraag is naar werknemers, zorgt de krappe arbeidsmarkt ervoor dat organisaties minder de mogelijkheid hebben om deze jongeren te begeleiden. Complex dus. Een ander belangrijk thema dat ter sprake kwam is diversiteit en inclusie. Organisaties hebben hier ook op het gebied van jongeren nog veel stappen te maken. Bij een sollicitatieronde is het belangrijk om als organisatie rekening te houden met diversiteit. Dit is niet genoeg. Jongeren moeten niet alleen aangenomen worden, maar zich daadwerkelijk ook thuis voelen binnen een organisatie. Dan spreken we meer van inclusie.   

Gelukkig kregen we hier prachtige handvatten voor van jongerencoach Camiel Hageman. Aan de hand van verschillende cases in het werken met jongeren werd het gesprek met elkaar gevoerd. Hoe reageer je op een jongere die vaak te laat komt? Of geen motivatie en energie heeft om te gaan werken? Centraal in deze workshop stond het belang om je te kunnen verplaatsen in de jongere en ook rekening te houden met het “puberbrein”.   

Iemand komt niet zomaar te laat  
Te laat komen of de kantjes ervan aflopen hoeft niet vanuit een gebrek aan motivatie te komen. Er kunnen ook andere redenen zijn, zoals het moeilijk in kunnen schatten van tijd of niet kunnen plannen waardoor iemand te laat is. Maar ook het gebrek aan een goede nachtrust, of voldoende voeding waardoor er te weinig energie is om fris voor de dag te komen kan een oorzaak zijn. Conclusie is dat sommige (basis) gedragingen die voor de hand lijken te liggen, niet altijd zo vanzelfsprekend zijn als wij denken. Misschien is het voor de hand liggend om een jongere direct belerend aan te spreken op bepaald gedrag dat ontstaat door een onderliggende oorzaak. Het zou in de omgang met een jongere helpen om in gesprek te gaan om de redenen te zoeken van bepaald gedrag en daarmee aan de slag te gaan.  Op basis van zulke gesprekken, en door aandachtig te luisteren, kan er meegedacht worden met de jongeren en gewerkt worden aan een betere aansluiting tussen de wensen van de jongeren en de werkgever.   

In duo’s is er een rollenspel gespeeld tussen de jongere en de werkgever waarin geoefend werd om aandachtig te luisteren naar de jongere. Op de werkvloer zou zo’n gesprek ook een aanzet kunnen zijn voor een nieuwe balans. Hierin kan meer inmenging van privé en werk bij de jongeren een stimulans zijn om naar verder onderling begrip toe te werken en tot meer aansluiting te komen.   

Na een kleine onderbreking mocht de zaal aan de slag met de tweede workshop, georganiseerd door Marijke en Nathalie van Voor Goed. We trapten af met een aantal stellingen die de deelnemers het inzicht heeft gegeven dat bijna iedere aanwezige wel iemand kent met een afstand tot de arbeidsmarkt in zijn of haar directe omgeving.   

Denk niet zwart, denk niet wit  
Met deze kennis in het hoofd werd de groep verdeeld om in kleinere groepen aan de slag te gaan. Er werden gedachten uitgewisseld over wat zij als werkgever zouden kunnen doen en wat voor hen de barrières zijn om met jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt te werken. Hoe kunnen zij het werk passender maken zodat er wel mogelijkheden ontstaan? Job crafting werd als voorbeeld genoemd dat daarbij kan helpen zodat talenten meer benadrukt worden. Meer nadruk op wat er wél kan dan op wat er niet kan. Er werd gedeeld dat er nog steeds veel zwart/wit denken is waar vastgehouden wordt aan oude beelden en patronen over hoe een werknemer zou moeten zijn en dat hier breder naar gekeken zou moeten worden. De workshop heeft ertoe geleid dat verschillende organisaties met elkaar ideeën of ervaringen hebben kunnen delen om hier mee aan de slag te gaan.  

De dag werd gezamenlijk afgesloten door een fantastische lunch van het Wijkpaleis, waar er tijd was voor een verder gesprek en reflectie. De deelnemers zochten het contact verder met elkaar op en er werden contacten uitgewisseld. Er is rond dit thema nog héél veer werk te verzetten, en duidelijk is dat de deelnemers van vandaag hiervoor graag gezamenlijk hun beste beentje voor willen zetten. We kunnen terugkijken op een leerzame en geslaagde dag!  

Tips voor een vliegende start
Mocht je niet bij de dag aanwezig zijn geweest, maar toch meer met jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt willen doen, kunnen onderstaande tips helpen.   

• In gesprek met een jongere helpt het om hardop te denken, geef bijvoorbeeld via een reflectie aan wat een jongere zegt.   
• Probeer minder aannames te hebben, ook vanuit het oogpunt dat elke vorige generatie moet wennen aan de ‘nieuwe’ generatie. Iedereen heeft in dit schuitje gezeten, wees coulant.  
• Bied jongeren handvatten om zich tot een goede werknemer te ontpoppen. Jongeren kunnen deze feedback binnen de organisaties ook opzoeken door elkaar peer-to-peer feedback te geven. Binnen onze eigen organisatie gebruiken we ook een tool waarmee we online makkelijk anoniem terecht kunnen bij iemand als we tegen problemen aanlopen.   
• Een initiatief van Voor Goed, Goed aannemen 010, zal organisaties verder kunnen helpen met het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Er is hiervoor een handige tool ontwikkeld die begin mei live zal gaan. Kijk voor een preview alvast op https://www.goedaannemen010.nl/.