Het verhaal achter Theory U

Begin van de dag
05:30 de wekker. Ik ben net verhuisd en daardoor moet ik nog wat eerder op. Een paar maanden geleden had ik het vervelender gevonden, maar nu komt de zon al langzaam op. Het is weer tijd om – samen met Hieroo Nederland – onze kennis te vergroten: ditmaal nemen Marie-Sophie, Kelly en Jurgen ons mee in Theory U.

Theory U
Theory U is een model voor fundamentele verandering en wordt gebruikt om complexe vraagstukken om te buigen naar wezenlijke veranderingen. Hierbij ligt de focus niet alleen op het willen oplossen van het vraagstuk, maar sta je stil bij de meerdere niveaus van betrokkenheid. De niveaus? Mentaal, psychologisch, sociaal en spiritueel. Deze niveaus van “mens-zijn” maken wie je bent en dat uit zich in symptomen, structuren, gedachten en je onderliggende, diepgewortelde overtuigingen. Theory U is een andere manier van kijken naar de complexe wereld waar wij in leven en is tevens een modern veranderinstrument om de gewenste verandering in gang te zetten.

Zonder afbreuk te willen doen aan de complexiteit van Theory U draait het hier in veel gevallen om “een andere manier van luisteren”. Een andere manier van luisteren dat zich niet alleen richt op reactie of herkenning en waarmee je op de oppervlakte blijft, maar een manier van luisteren waardoor je een actieve verbinding met de ander aangaat. Je gaat op zoek naar diens motieven en argumenten, zodat je kan begrijpen waarom iemand iets wil en doet. Met onder andere deze kennis gingen we aan de slag.

Dialogue Walk 
Onder het mom van practice what you preach en vooral met de gedachte dat urenlang naar een monoloog luisteren best saai is, werden we al na een korte introductie op pad gestuurd met een simpele opdracht: luister naar de ander. Tijdens deze Dialogue Walk ging je in duo’s naar buiten – hoe fijn met de zon – en kreeg je beide twintig minuten ‘verteltijd’. In die tijd was je vrij om te praten over een tweetal bijzondere gebeurtenissen in je verleden en over een kwestie in het heden: iets dat je bezighield, iets dat je raakt of iets wat je misschien wel helemaal niet wil dat het je bezighoudt. In die twintig minuten had je partner maar één opdracht: luisteren. En niet luisteren zoals we normaal doen – met (non-)verbale communicatie duidelijk maken dat je het er mee eens bent, dat je het er juist niet mee eens bent of dat het iets is wat jij zelf ook al eens hebt meegemaakt -, maar echt luisteren.

Na wat ongemakkelijke minuten – het voelt best vreemd als iemand helemaal niets aan je teruggeeft en het voelt ook best vreemd om je mond te moeten houden – merk je dat je op een andere reis tot de kern van het verhaal of vraagstuk komt. Je wordt niet beïnvloed of gestuurd door anderen en bent overgelaten aan het lot van je eigen hersenspinsels. Best gek, maar dus ook best fijn.

De vier niveaus van luisteren
Na een goede lunch, wat extra zon en leuke gesprekken werden we meegenomen naar de vier niveaus van luisteren; uiteraard passend bij en binnen Theory U. Daar waar we het luisteren vaak (bewust) beperken tot het eerste of het tweede niveau – we luisteren vanuit een soort automatische piloot, interpreteren vanuit onze beperkte waarneming en we horen eigenlijk alleen datgene dat we al kennen en negeren de rest – is er ook het luisteren door écht te luisteren. Deze twee fases geven je de mogelijkheid om echt te horen wat de ander zegt, daarover nieuwsgierig te zijn en te luisteren met je hard. Deze ‘luistermethodes’ worden binnen Theory U gedefinieerd als empathisch luisteren en generatief luisteren. Hoewel het mooi klinkt ben je er niet met alleen herkenning van deze fases en dat bleek wel uit de vervolgopdracht.

In groepen van vier gingen we uiteen met de opdracht allen apart antwoord te geven op de vraag wat Hieroo voor jou betekent. Na een minuut of tien kreeg iedereen om-en-om de beurt om dit verhaal aan de rest te vertellen, waarbij de drie luisteraars zich verdeelden over de rollen van feitelijke luisteraard, empathisch luisteraar en generatief luisteraar. Tijdens zo’n oefening kom je er al snel achter dat het enerzijds best lastig is om je eigen ‘bril’ even af te zetten en blijkt generatief luisteren – luisteren met je hart – ook niet iets dat je even uit je mouw schudt. Moraal van het verhaal (en de opdracht)? Je moet hiermee blijven oefenen en je bewust zijn van je eigen valkuilen en beperkte waarnemingen.

En nu?
Nu gaan we weer verder met waar we mee bezig waren: onze opdrachten, Community Challenges, Meet-Ups en ontmoetingen. Hopelijk niet altijd in de waan van de dag, maar met wat meer tijd om echt naar iemand te luisteren. Niet om er op te reageren, maar om het te begrijpen.