Hieroo en brede welvaart: een nieuwe kijk op welzijn

Echter, wie denkt dat een groeiende economie ook betekent dat we gelukkiger worden, heeft het mis. De Easterlin-paradox is een fenomeen in de economie waarbij op de lange termijn een hoger inkomen en Bruto Binnenlands Product (BBP) niet leidt tot meer geluk of welzijn. Dit werd voor het eerst beschreven door de econoom Richard Easterlin in de jaren 70. Ondanks dat het inkomen van mensen in welvarende landen steeds hoger wordt, blijft het niveau van tevredenheid met het leven stabiel. Dit heeft geleid tot een bredere discussie over de vraag wat welvaart en welzijn nu echt betekenen.

Brede welvaart is een concept dat verder kijkt dan het BBP, de meest gebruikte maatstaf voor economische groei. Het BBP zegt namelijk niets over hoe die groei verdeeld is, of hoe die groei invloed heeft op het milieu, de sociale cohesie, de democratie of de mensenrechten. Een land kan een hoog BBP hebben, maar als veel inwoners in armoede leven, geen toegang hebben tot gezondheidszorg en goed onderwijs, en vervuiling en klimaatverandering hun leefomgeving bedreigen, dan is er geen sprake van welvaart. Daarom is het belangrijk om ook naar andere factoren te kijken, zoals de gezondheid van de bevolking, de kwaliteit van de leefomgeving, de sociale samenhang en de mate van gelijkheid in de samenleving. Oftewel, er moet met een bredere visie worden gekeken naar welvaart.

Wat is brede welvaart?
Brede welvaart wordt door het CBS gedefinieerd als: “[…] de kwaliteit van leven hier en nu, en de mate waarin deze ten koste gaat van de brede welvaart van latere generaties of van die van mensen elders in de wereld. Brede welvaart gaat dus over drie groepen mensen: de mensen die nu in Nederland wonen (‘hier en nu’), de volgende generaties – onze kinderen en kleinkinderen – (‘later’) en mensen in andere landen (‘elders’).” Binnen het bredewelvaartsdenken wordt er kortom niet gekeken naar de financiële welvaart, maar naar het welzijn van de mensen. Sommige aspecten van welzijn zijn goed meetbaar, bijvoorbeeld de luchtkwaliteit en de faciliteiten in de buurt. Naast de objectieve aspecten van welzijn zijn er ook subjectieve aspecten, die gaan over hoe welzijn wordt ervaren. Bijvoorbeeld het gemeenschapsgevoel of het gevoel de regie te hebben in je eigen leven.

Hoe wordt brede welvaart gemeten?
In Nederland wordt brede welvaart gemeten door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in de Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals. Deze monitor kijkt naar verschillende aspecten van welvaart, zoals gezondheid, onderwijs, werk, milieu, veiligheid, sociale cohesie en levensvoldoening. Deze aspecten worden ook gekoppeld aan de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, die een wereldwijde agenda vormen voor een betere toekomst voor iedereen.

Uitdagingen en ongelijkheden in Nederland
De monitor laat zien dat Nederland over het algemeen een hoog niveau heeft van brede welvaart, maar dat er ook uitdagingen zijn. Vooral op het gebied van milieu en duurzaamheid scoort Nederland slecht. Ook zijn er grote verschillen tussen groepen in de samenleving, bijvoorbeeld op basis van inkomen, opleiding, leeftijd of herkomst. Bovendien is onze brede welvaart hier en nu vaak ten koste gegaan van de brede welvaart later en elders.

De Monitor Brede Welvaart laat zien dat we verder moeten kijken dan economische groei en rekening moeten houden met alle aspecten die ons leven waardevol maken. Door brede welvaart als leidraad te nemen in ons denken en doen helpt het ons om verantwoordelijkheid te nemen voor onze impact op de planeet en op andere mensen. Het bredewelvaartsdenken helpt ons te werken aan een toekomstbestendige samenleving en vandaag te werken aan een betere stad van morgen.

Brede welvaart in de praktijk: Het voorbeeld van Hieroo
Jonge Consultant Marloes werkt in haar opdracht met het bredewelvaartsdenken. Ze is bij de Gemeente Rotterdam projectleider van het partnerwerk MKB010>>next die het Rotterdamse mkb ondersteunt in de transitie naar duurzaam, digitaal en circulair ondernemen. In haar opdracht ziet ze de rol van brede welvaart in gemeentelijk beleid rondom innovatie van het mkb steeds meer toenemen en hoe dat zich in de praktijk vertaalt. Vanuit onder andere MKB010>>next wordt BlueCity gefinancierd om het Nieuwe Nassen te ontwikkelen – een programma dat zich richt op het circulair maken van de Rotterdamse horeca. In dit programma wordt gekeken naar zowel het economisch voordeel voor de ondernemer als het maatschappelijk voordeel voor een toekomstbestendige stad. De circulaire innovaties bij horecaondernemers zorgen voor meer bewustwording van en een gezonder horeca aanbod voor de Rotterdammer. Zo werkt Marloes als Jonge Consultant vandaag mee aan een betere stad van morgen door welvaart breder te zien dan alleen vanuit een economisch perspectief.

Een bredere blik op welvaart voor een betere toekomst
Het is tijd dat we onze blik op welvaart gaan verbreden. De tijd van het blindstaren op het BBP is nu echt voorbij, samen kunnen we het welzijn vergroten. Dit doen we door een bredere blik op welvaart te hanteren en in de praktijk te brengen. Laten we streven naar een toekomstbestendig wereld hier en nu, voor onszelf en voor anderen.