Opdrachtgevers in beweging: maak kennis met Anoek van den Broek

Je werkt nu als transitie regisseur voedselverspilling, hoe ben je daar terecht gekomen?  

Voedsel is een rode draad in mijn verder wat opmerkelijke loopbaan. Ik heb urban planning aan de Technische Universiteit Delft gestudeerd en ook 15 jaar als stedenbouwkundige gewerkt in Rotterdam. De sociale en programmerende kant van stedenbouw oftewel Stadsmaken trok me steeds meer. Zo ook stadslandbouw.

Door een burn-out kwam ik in aanraking met mindfulness. Ik dacht meteen, dat had ik graag als kind al geleerd. Dus ben ik, naast mijn werk voor Rotterdam, mindfulness coach voor kinderen en jongeren geworden. Leren los te laten wat je niet kun veranderen en te focussen op wat je wel kunt veranderen, is iets wat ik nu zowel in mijn werk als ook in mijn privéleven toepas.

Omdat ik via Mindfulness al bezig was met kinderen en ik op zoek was naar meer direct zichtbaar resultaat, heb ik de overstap gemaakt van stedenbouw naar Rotterdam Lekker Fit, een programma voor gezonde leefstijl voor kinderen en jongeren. Daar heb ik me gedurende 7 jaar voornamelijk beziggehouden met voedsel.

Als stedenbouwkundige werk je aan grote plannen, die lang de tijd nodig hebben voordat ze gerealiseerd zijn. Daarna zijn ze letterlijk in steen gegoten en kun je eigenlijk niet meer leren van je fouten. Bij Lekker Fit en ook in mijn huidige werk, heb ik mijn ontwerpende blik ingezet in wat je Design Thinking kunt noemen. Korte ‘loops’ waarin je iets pilot, experimenteert, leert, aanpast en daarmee weer verder gaat en leert.

Vanuit mijn functie bij Lekker Fit kreeg ik steeds meer expertise op voeding en het voedselsysteem. De oorzaak van veel sociale en klimaatproblemen zijn in mijn optiek gerelateerd aan het voedselsysteem. Nu ben ik bezig met het uitzetten van verschillende projecten rondom voedselverspilling. Van stadsbouw naar stadslandbouw, naar gezonde levensstijl, naar voedselverspilling dat is de rode draad in mijn loopbaan. Ik mijn huidige rol heb ik het idee dat ik echt impact kan maken en verder kom dan alleen het bestrijden van symptomen.   

Waar staat brooderhood voor?  

Ik zit al twee jaar in een WhatsApp groep van vrouwen uit de wijk Bospolder-Tussendijken. Het is een groep waarin lief en leed gedeeld wordt en mensen er voor elkaar zijn. Op gegeven moment kwamen steeds vaker foto’s langs van ratten in huis. Ik was net begonnen als transitie regisseur en kwam op het idee om iets te doen met brood en ratten.

Gemiddeld wordt er zo’n 7kg brood per persoon per jaar weggegooid. Te gek voor woorden, zeker ook gezien de graancrisis door de oorlog in Oekraïne. Ik wilde hier iets mee doen, maar niet op de gewone manier.

Het is een diepgeworteld probleem dat met vele factoren te maken heeft. Vanuit de gedachte geen voedsel te willen verspillen wordt brood vaak liever aan de vogels gevoerd. Waar niet iedereen zich van bewust is, is dat brood dat in plaats van in een prullenbak op de stoep beland, ratten trekt. En uiteraard willen we het liefst dat er geen of veel minder brood überhaupt in de afvalbak komt.

Vaak denken mensen alles moet anders, dat hoeft helemaal niet. Traditie en transitie gaan hand in hand. Vanuit die gedachte is BROODerhood opgericht, het woord is een combinatie uit de woorden brood en hood (=buurt). Ons doel is om weer meer waarde te verbinden aan brood. Vanuit de gedachte dat je hetgeen dat je waardeert niet makkelijk weggooit.  

Wat beweegt jou als persoon? 

Het is mijn overtuiging dat alles met elkaar in verbinding staat. Je kunt niet in isolatie handelen. Wat mij beweegt is het streven naar zo veel mogelijk gelijkwaardigheid. Naar het herkennen en waarderen van wat mensen uniek maak. Ik onderscheid hierin niet tussen privéleven en mijn werk. In de gemeenschap waarin ik leef, als moeder en als collega wil ik een omgeving creëren waarin mensen zich goed voelen. Het valt me op dat een veilige omgeving mensen de ruimte geeft om te ontwikkelen. Dat is iets wat ik over tijd geleerd heb, ook doordat ik zelf heb ervaren.  

De mooiste resultaten behalen we, naar mijn mening, als we niet alleen vanuit het hier en nu beredeneren, maar met het verleden en de toekomst in ons hoofd. Wat willen we van het verleden meenemen, hoe willen we de wereld achterlaten voor de komende generaties? Deze vraag beweegt mij en geeft kaders aan mijn werk.  

Wat hoop je in je werk teweeg te brengen? 

Mijn grondbeginsel is: “Het geld blijft in de wijk”. Als je echt iets in de wijk wilt doen, doe het dan met de mensen uit de wijk. Het geld in de wijk te “laten” empowert mensen. Ze doen mee aan dit project, maar het gaat veel verder dan het project. Soms vergt het misschien in eerste instantie als ambtenaar meer tijd om mensen uit de wijk in te huren, uiteindelijk is het de meeste duurzame manier om te werk te gaan. Je verankert de verandering in de wijk en in de mensen. Ik hoop dat dit collega’s inspireert en zie het ook als mijn taak aan collega’s te laten zien dat het mogelijk is om mensen uit de wijk in te huren en op die manier samen aan de slag te gaan.  

Wat inspireert jou in deze stad? 

Ik moet gelijk denken aan een regenachtige sombere dag afgelopen jaar. Het was een koude zaterdag. Voor ons project Brooderhood hebben wij een Minga (feestje) buiten georganiseerd. Met tegenzin, zei ik tegen mezelf “Ik ga toch even kijken.” Toen ik aankwam waren mensen muziek aan het maken, er werden broodjes gebakken, gekletst, gelachen… het was gewoon een feest.

Dat inspireert mij, het vermogen om er het beste van te maken, ook als het leven tegen zit. Niet te wachten tot alle ellende over is maar hier en nu het leven te vieren als gemeenschap. En elkaar daar ook in te steunen. Er is altijd iemand die met zijn/haar energie de anderen weer omhoogtilt. De kracht, ook de veerkracht die ik keer op keer weer tegenkom, maakt dat ik elke keer als ik er kom weer blij weg ga.  

Wat heeft Rotterdam volgens jou nodig? 

Er is een verschil tussen nu en over een paar generaties. Als ik me een mooie toekomst voorstel voor Rotterdam en specifiek voor Bospolder-Tussendijken, over 20, 30, 40, jaar dan zie ik een wijk voor me waarin de gemeenschap tussen de bewoners nog steeds bestaat, misschien zelfs nog verder is gegroeid. Ik zie voor me dat mensen in een soort deeleconomie met elkaar leven.

Ik zie een toekomst voor me waarin mensen uit de leefwereld (de wijken) meer zeggingskracht hebben in de systeemwereld (zoals in gemeenten). Ik zie een veel groenere omgeving voor me, meer biodiversiteit, een leven in gemeenschap met natuur en dieren. Ik zie een omgeving voor me die de kracht en de gemeenschap weerspiegelt die in wijk zit.